In 10 stappen hoger op de circulaire ladder

Hoe hoger bedrijven op de zogenoemde ‘R-ladder’ komen, hoe lager het grondstofgebruik. Deze ladder, beter bekend als het 10R circulariteitsmodel, kunnen bedrijven inzetten als toetsingskader voor circulair ondernemen. In dit artikel leest u wat het inhoudt en waar Tarkett staat op deze ladder.

Het 10R circulariteitsmodel is ontworpen door Prof. Dr. Jacqueline Cramer. Zij is hoogleraar duurzaam ondernemen aan de Universiteit Utrecht en strategisch adviseur bij het Utrecht Sustainability Institute. In het model worden alle benodigde stappen rondom circulariteit aangehaald. Samen leiden ze tot het behalen van drie doelen:

1. Slimmer maken en gebruiken van producten (stap 1 t/m 3).
2. De levensduur van product(-onderdelen) verlengen (stap 4 t/m 8).
3. Nuttig toepassen van materialen, die anders gestort of verbrand zouden worden (stap 9 en 10).

Het belang van een circulaire strategie

De bouwsector is verantwoordelijk voor 40% van de mondiale broeikasgassen en tot wel 70% van de totale hoeveelheid afval. Dit wetende, is een gedegen circulaire strategie wenselijk voor bedrijven in deze sector. We vinden het daarom belangrijk om vanuit Tarkett ook open te zijn over onze eigen inspanningen.

Al vanaf 1957 is Tarkett gestart met het toepassen van circulariteit om zo de CO₂-uitstoot te verlagen. Dat begint al bij de ontwerpfase van onze circulaire collecties. We onderzoeken bijvoorbeeld hoe producten met zo min mogelijk moeite gedemonteerd kunnen worden, zodat ze makkelijk te recyclen zijn. Kortom, hoe kunnen we producten dusdanig ontwerpen dat ze later opnieuw te gebruiken zijn.

Hieronder lichten we toe waar elke ‘R’ voor staat en op welke manier Tarkett zich inzet.

1. Refuse & Rethink: voorkomen van onnodig gebruik

Refuse en Rethink vormen het startpunt van circulair denken en doen. Ze vragen om sociale innovatie en een andere manier van organiseren. Denk aan de meest efficiënte toepassing van materialen in een gebouw en creatieve of duurzame oplossingen voor een bestaand concept. Maar ook het onderzoeken van andere grondstoffen bij het begin van een productieproces.

Bij Tarkett zoeken we buiten de bestaande keten om naar bruikbare materiaalstromen. Stromen die misschien als afval worden gezien door onze partners, maar voor ons perfect te verwerken zijn als grondstof. Op dit moment maken we gebruik van de volgende afvalstromen:

• Kalk van drinkwaterbedrijven
• Medische pleisters
• Petflessen
• Visnetten van viskwekerijen
• Installatieafval

 Leestip: Unieke samenwerking voor omvormen ashopen tot koolstofnegatieve grondstof voor vinylvloeren van Tarkett

2. Reduce: efficiënter gebruiken én verbruiken

Reduce gaat over een efficiënter gebruik en verminderd verbruik van grondstoffen. Dit kan zowel bij de productie, levering van een product of het gebruik zelf worden gerealiseerd.

Bij ons eigen productieproces proberen we zoveel mogelijk water en energie te verminderen en afval te recyclen. Denk aan het recyclen van installatieafval. Zo opereren twaalf van onze fabrieken op 100% groene stroom en is het watergebruik ten opzichte van 2010 met 56% verminderd. Verder is 71% van de fabrieken voorzien van een closed-loop watersysteem.

 Leestip: Inspirerende voorbeelden van circulaire economie uit de praktijk.

3. Redesign: circulair (her)ontwerpen

Bij Redesign wordt gekeken naar de mogelijkheden om een bestaand product op een andere manier opnieuw te ontwerpen. Circulair welteverstaan. Het verlengen van de levensduur kan bijvoorbeeld al met een betere modulaire opbouw en/of gebruik van duurzamere materialen.

Wereldwijd werken onze bijna tweehonderd R&D-experts dagelijks aan de ontwikkeling van innovatieve vloeren. Vloeren waar een hoogwaardige kwaliteit en optimale levensduur voorop staan. Zij houden ook rekening met de gebruiksfase, aangezien het onderhoud van een vloer voor veel CO₂-uitstoot zorgt. Speciale onderhoudstechnieken kunnen deze ecologische voetafdruk nu verkleinen. Denk aan het droog opwrijven van vinylvloeren, waarbij geen extra onderhoudsproducten nodig zijn.

4. Re-use: bestaande materialen hergebruiken

Re-use staat in het teken van volwaardig hergebruik van materialen in hun huidige functie. Het enige verschil is dat deze in handen van een andere gebruiker terechtkomen.

Tarkett inventariseert voor steeds meer klanten of hun oude vloeren geschikt zijn voor dit type hergebruik. We werken samen met diverse partners om het materiaal te reinigen en beoordelen. Als producten versleten zijn, zoals vloertegels, worden deze naar één van onze acht recyclingcentra gebracht.

 Leestip: 5 tips voor iedereen die circulair wil ondernemen.

5. Repair: producten onderhouden of repareren

Vanuit duurzaamheidsoogpunt is het beter om een product te onderhouden of repareren dan zomaar af te schrijven en vervangen door nieuwe. In het geval van vloertegels kunnen we altijd wat extra tegels leveren. Deze kunt u gebruiken om eventuele versleten of vieze tegels te vervangen, mits het om een modulaire vloer gaat.

6. Refurbish: opknappen of renoveren

Refurbish houdt in dat producten of delen ervan worden hersteld of vernieuwd door ze op te knappen. Dit met als doel de levensduur te verlengen en onnodige sloop of vervanging van nog bruikbare materialen te voorkomen.

Onze Re-vive collectie is een mooi voorbeeld van de circulaire Refurbish methode. De kleden en tegels uit deze collectie komen voort uit een bijzondere samenwerking tussen Studio RENS en Tarkett. Het designersduo van Studio RENS past een handmatig kleuringsproces toe op tapijten uit oude collecties van DESSO - het tapijtmerk van Tarkett.

7. Remanufacture: afgeschreven producten gebruiken voor nieuwe

Bij Remanufacture worden afgedankte producten of onderdelen van afgedankte producten gebruikt in het maken van nieuwe. Het is een vorm van duurzame productie die helpt bij de vermindering van afval en besparing van hulpbronnen en energie.

Een belangrijk verschil tussen Refurbish en Remanufacture is het restauratieniveau. Bij Remanufacture is een product of deel ervan versleten en kan het niet functioneren zonder enkele onderdelen te vervangen. Bij Refurbish is een defect meestal esthetisch en hoeft het niet compleet vervangen of gerepareerd te worden.

8. Repurpose: hergebruik product met ander doel

Repurpose is het hergebruik van producten, maar dan met een ander doel of voor een andere toepassing. Denk bijvoorbeeld aan het produceren van meubels, vervaardigd uit oude steigerplanken.

 Leestip: Ontdek waarom recycling lang niet altijd duurzaam is.

9. Recycle: verwerking en hergebruik van materialen

Recycling is niet alleen één van de meest brede termen uit de R-ladder, maar ook de meest bekende. Het gaat over de verwerking en hergebruik van materialen op allerlei manieren. Samen te vatten in downcycling, recycling en upcycling.

Op dit moment is Tarkett de enige vloerenfabrikant in Europa met een closed-loop systeem voor linoleum, tapijttegels en vinyl na gebruik. Zo hebben we in de afgelopen elf jaar het equivalent van elf Eifeltorens (112.000 ton) aan vloerbedekking ingezameld via het ReStart®-programma.

 Leestip: Honderd ton CO₂-uitstoot bespaard met teruggewonnen vinylvloeren uit IKEA-warenhuizen.

10. Recover: energieterugwinning

Recover is herwinnen. Hierbij gaat het om energieterugwinning uit gebruikte materialen. Verbranding zonder energieterugwinning en storten horen namelijk niet thuis in een échte circulaire economie. Idealiter komen er dan ook zo min mogelijk materialen terecht bij deze laatste stap uit de R-ladder.

Wilt u meer weten over onze circulaire inspanningen?

Wilt u meer weten over onze circulaire inspanningen of sparren over de mogelijkheden van duurzame Tarkett-producten binnen uw bedrijf? Neem dan contact op met Denise van Keulen.