In de vorige twee artikelen is stilgestaan bij de woonproblematiek die is ontstaan door de dubbele vergrijzing en is de vraag gesteld of de huidige woonvormen voor ouderen aansluiten bij de actuele vraag en behoeften van ouderen. Er zijn echter ook tal van nieuwe woonvormmogelijkheden, die zouden kunnen voldoen aan de behoeften en eisen van ouderen. In dit artikel gaan we in op de mogelijk nieuwe woonvormen.
1. Individueel wonen
- De empathische woning. Dit is een type levensloopbestendige woning waarbij de woning zelf de rol van mantelzorger op zich kan nemen, door het integreren van domotica in de woning, zoals sensoren die de bewoners kunnen begeleiden.
2. Gegroepeerd individueel wonen
- Kleinschalig gegroepeerd wonen, waarbij binnen bestaande panden appartementen voor ouderen gerealiseerd worden en er zorg in huis geboden wordt.
- Een seniorencomplex, waarin een appartementencomplex speciaal is ontwikkeld voor de huisvestingsbehoeften van ouderen. Dit gebeurt vaak in combinatie met een groter project, zodat de ouderen in een wijk terechtkomen met meerdere generaties, wat sociale contacten bevordert.
- Een senioren community, wat grootschalige woonlocaties zijn voor ouderen.
3. Gegroepeerd wonen met zorg
- Kleinschalige instrumentale zorg(huizen). Dit zijn marktpraktijken die een netwerk van zorghuizen opzetten als alternatief voor de reguliere zorginstellingen.
- Klein- en grootschalige woonzorgcentra, met afdelingen voor ouderen die wel en geen behoefte hebben aan zorg.
Wat zijn richtlijnen voor de woonproblematiek van ouderen?
Deze nieuwe initiatieven spelen in op een beter welzijn van de bewoners, alsook op de behoefte van zo lang mogelijk zelfstandig leven zonder het gevoel te hebben in een zorginstelling terecht te komen. Oplossingen als de empathische woning bieden een vertrouwelijke omgeving aan zonder de zorg weg te laten. Dit kan ook in combinatie gebeuren: ouderen zelfstandig laten wonen in groepsverband, zoals bij co-housing of in een wijk met meerdere generaties, terwijl ze door middel van domotica in huis geholpen worden.
Het is belangrijk dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt om deze problematiek op te vangen. Er moet prioriteit worden gegeven aan ouderenhuisvesting bij het ontwikkelen van nieuwbouwprojecten, aangezien de kosten van wijkzorg voor zelfstandig wonen blijven stijgen en de ongeschikte woningen niet vrijkomen voor de vrije markt. Daarnaast moet de overheid ouderen stimuleren om naar passende woningen te verhuizen. Dit is echter niet altijd even gemakkelijk, aangezien ouderen gesteld zijn op hun vertrouwelijke omgeving.
De druk op de extramurale zorg kan verlicht worden door de drempel voor toelating in intramurale zorgcentra te verlagen, aangezien de capaciteit van deze instellingen stijgt door een sterke groei van het particuliere aanbod.
Dat de uitdagingen op het gebied van wonen weldegelijk op de agenda staan, blijkt uit het recente besluit van het kabinet om geld beschikbaar te stellen voor particulieren en sociale ondernemers. Met dit geld kan onderzoek worden gedaan naar initiatieven waarbij ouderen gemeenschappelijk gaan wonen en waarbij zorg mogelijk is. Jaarlijks komt er een subsidie van een miljoen euro om te onderzoeken of projecten haalbaar zijn. Daarnaast roept minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid gemeenten op om grond beschikbaar te stellen voor dergelijke projecten.
Welzijn moet centraal staan in de verschillende woonvormen voor ouderen
Tot slot is het belangrijk dat het welzijn centraal staat in de verschillende woonvormen, die beschikbaar zijn voor ouderen. Dit is tevens een zaak van architecten en ontwerpers door gemak en comfort te voorzien in de woningen. De aandacht moet gaan naar de bewoners in plaats van het optimaliseren van werkprocessen. Het tekort aan seniorenwoningen in Nederland kan zeker opgelost worden door meer in te zetten op nieuwbouwprojecten, door bijvoorbeeld grondprijzen te verlagen en door zorgcentra meer te focussen op huisvesting. Op deze manier zullen ouderen deze woonvorm aantrekkelijker gaan vinden. Een algemeen grotere nadruk op het welzijn van de ouderen kan ten slotte ook een positief effect hebben op de zorg die de mensen nodig hebben en dit kan een kostenbesparend effect hebben.
Hoe zat het ook alweer?
Er zijn verschillende mogelijk nieuwe woonvormen op het gebied van: individueel wonen, gegroepeerd individueel wonen en gegroepeerd wonen met zorg. Bij deze initiatieven wordt er beter ingespeeld op het welzijn van de bewoners, alsook op de behoefte van zo lang mogelijk zelfstandig leven zonder het gevoel te hebben in een zorginstelling terecht te komen. Het is cruciaal dat het kabinet de woonproblematiek rondom ouderen aanpakt, en door geld beschikbaar te stellen laat het kabinet zien dat zij de urgentie van het probleem ziet.
Benieuwd naar de oorzaak van de woonproblematiek op dit moment voor ouderen? Lees hier meer over in onze eerste blog uit deze blogreeks: dubbele vergrijzing zorgt voor woonproblematiek.
Wilt u weten wat het huidige aanbod van woonvormen voor ouderen is? Lees meer over het huidige aanbod van woonvormen voor ouderen in onze tweede blog van deze blogreeks.
Ervaar het zelf
Het is van vitaal belang om ouderen te helpen zich prettig te voelen op hun oude dag. Daarvoor is er inzicht nodig in de problemen van het ouder worden, zowel met als zonder dementie. Daarom heeft Tarkett onderzocht wat de impact van design is op het welzijn van ouderen en deze resultaten zijn gepubliceerd in een whitepaper.
Wilt u zelf ervaren hoe het is om ouder te worden, om op die manier zo goed mogelijk te kunnen ontwerpen voor de ouderen? Dan kunt u een demonstratie aanvragen van het instrument VR-EP (Virtual Reality Empathy Platform), onderschreven door toonaangevende deskundigen op het gebied van dementie.
Klik op de onderstaande knop voor meer informatie over de whitepaper, de VR-EP of om een demonstratie hiervan aan te vragen.
