Er is steeds meer aandacht voor de problematiek van plastic. Gelukkig zijn er steeds meer georganiseerde schoonmaakacties in de hele wereld. Ook in Nederland werd met de Boskalis Beach Cleanup Tour van Stichting De Noordzee van 1 t/m 15 augustus 2019 de héle Noordzeekust schoongemaakt. Het zou nog beter zijn als zwervend afval zoveel mogelijk wordt voorkomen. Maar hoe groot is nu de afvalproblematiek? En waarom is dit afval zo gevaarlijk? Lees hier meer over in dit artikel.
Plastic wordt door dieren vaak als voedsel aangezien en wanneer zij dit plastic eten, kan dat leiden tot sterfte. Dit is vaak het gevolg van verhongering door verstopping van de darmen of door de negatieve impact die het plastic heeft op het immuunsysteem. Naast sterfte kunnen de dieren er tevens minder vruchtbaar door worden, wat de voortplanting in gevaar brengt. Naast het eten van plastic kunnen de dieren ook verstrikt raken in plastic en daardoor sterven. Achtergelaten visnetten maken bijvoorbeeld ontelbaar veel slachtoffers in de oceanen.
Niet alleen dieren krijgen plastic binnen, maar ook voor mensen vormt dit een gevaar. We eten plastic, we ademen plastic en het regent plastic. Wanneer mensen aan plastic denken wordt al snel geassocieerd met plastic zakjes, plastic flesjes, rietjes, voorverpakte groenten en fruit en andere gebruiksvoorwerpen. Het grote gevaar zit echter vaak niet in de grote stukken plastic, maar juist in de kleine vormen micro- en nanoplastics. Deze zijn vaak afkomstig van achteloos weggegooid plastic, dat steeds meer uiteenvalt. Echter zijn er ook veel vormen van plastic die al heel klein zijn en waarvan we ons vaak niet eens bewust zijn dat het om plastic gaat. Denk bijvoorbeeld aan scrubcrèmes en tandpastasoorten, waarbij de 'balletjes' ook van plastic zijn (microbeads).
Deze kleine en vaak ongrijpbare plastics komen in de oceanen en in de natuur terecht en zitten inmiddels door de hele voedselketen heen. Uit recente studies blijkt bijvoorbeeld dat er in steeds meer vissen nóg kleinere deeltjes microplastics voorkomen. Wie vis eet krijgt dus hoogstwaarschijnlijk kunststof binnen. Tevens zijn er minuscule plastic deeltjes (de 'plastic smog') die in de lucht zweven en we kunnen inademen. Deze zijn een stuk kleiner dan de microplastics van enkele millimeters, maar kunnen zeer schadelijk zijn voor de gezondheid. Zelfs op de Noordpool vallen microplastics met sneeuw uit de lucht.
Wat dichterbij huis is het eiland Schiermonnikoog, dat heel veel last heeft van microplastics in de natuur, als gevolg van de aangespoelde containers eerder in 2019. De grote stukken afval zijn veelal opgeruimd, maar juist de kleine deeltjes vormen een gevaar voor mens en dier.
Onderzoekers van de Medische Universiteit van Wenen en van het Oostenrijks Milieuagentschap volgden acht proefpersonen uit Nederland, Rusland, Finland, Japan, Italië, Polen, Oostenrijk en Groot-Brittannië. Uit analyse van hun ontlasting bleek dat daarin deeltjes van maar liefst negen soorten plastic aanwezig waren.
‘Nu we het eerste bewijs hebben voor de aanwezigheid van plastic in mensen is het nodig dat we gaan onderzoeken wat dit betekent voor de menselijke gezondheid.’ - Onderzoeker Philipp Schwabl
Het milieu staat onder grote druk en ons afval vergiftigt de wereld. Het is belangrijk niet enkel volwassenen, maar juist kinderen al op jonge leeftijd milieubewust te maken en hun kennis te vergroten van de afvalproblematiek. Kinderen zijn de nieuwe generatie en we willen ze niet alleen enthousiast maken over het beschermen van de natuur en haar dieren, maar ze ook bewust maken van de invloed die zij zelf hebben op de vervuiling van de aarde
Er zijn veel evenementen waarbij gezamenlijk opgeruimd wordt, waaronder via www.pickup10.org . Leuk om ook kinderen mee te nemen en ze alles te leren over de ‘plastic soep’ in zeeën en oceanen. Ook is het goed om recycling zoveel mogelijk te stimuleren door op zoek te gaan naar producten die gerecycled kunnen worden of waar afval als grondstof heeft gediend.
Als laatste wil ik meegeven dat het van belang is om het gebruik van wegwerpplastic zo veel mogelijk te vermijden, om zo plastic afval te verminderen. Denk bijvoorbeeld aan wattenstaafjes, rietjes, ballonstokjes, plastic borden, vochtige doekjes, plastic tasjes en roerstaafjes. Hieronder vindt u de tien plastic voorwerpen voor eenmalig gebruik die het meest op het strand worden gevonden, goed voor 70% van zwerfvuil op zee in Europa.