Het coronavirus stelde onze gezondheidszorg aardig op de proef. Het systeem kwam onder zware druk te staan, maar dankzij de flexibiliteit en tomeloze inzet van duizenden zorgverleners brak het uiteindelijk niet. Om voorbereid te zijn op de nieuwe uitdagingen van morgen, zetten we bij Tarkett samen met deskundigen, sociologen, gezondheidswerkers, ziekenhuisdirecteurs en architecten een brainstorm op met als eindbestemming: het ziekenhuis van de toekomst.
Onze gezondheidszorg bijsturen vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Alleen een goede samenwerking tussen patiënten, medisch personeel, architecten, designers én ziekenhuisingenieurs kan tot een structurele verandering leiden. Zowel de medische, financiële als duurzame behoeften spelen een rol en moeten stuk voor stuk samen worden aangepakt om tot één globaal resultaat te komen. De belangrijkste bevindingen van de brainstorm, die we als vloerspecialist voor onder meer ziekenhuizen samen maakten met zorgspecialisten, bundelden we in deze blog. Het ziekenhuis van de toekomst moet zich richten op een meer mensgerichte, maar ook efficiëntere, flexibelere en milieubewustere aanpak.
De toenemende vergrijzing bereikt in 2050 een hoogtepunt wanneer 10 procent van de wereldbevolking ouder zal zijn dan 80 jaar. Intussen neemt de stijging van het aantal artsen per 100.000 inwoners fors af in de EU, terwijl het aantal chronische ziektes nog steeds toeneemt. Deze drie factoren maken dat de vraag naar zorg alleen maar zal groeien, maar dat de toegang alsmaar beperkter wordt. Tel daar nog de dreiging van gezondheidscrises bij op door toedoen van de klimaatverandering of een eventuele nieuwe pandemie en de slotsom is duidelijk: elk ziekenhuis dat klaar wil zijn voor de toekomst zal zijn zogenaamde ‘medische tijd’ moeten optimaliseren.
Vandaag de dag besteedt het medische personeel in ziekenhuizen slechts 37 procent van haar tijd aan het effectief toedienen van zorg. Dit percentage moet omhoog Een manier om dit te bewerkstelligen, is alle digitale processen nog efficiënter laten verlopen zodat zorgverleners hier minder tijd in hoeven te investeren.
De ervaring van de patiënt kan door enkele wellicht logische aanpassingen (duidelijke bewegwijzering in het ziekenhuis, betrekken van familie, meer transparantie) ook een stap voorwaarts zetten. Patiënten worden alsmaar mondiger en hun traject als patiënt kan verkort worden als ze nauwer betrokken worden bij hun behandeling. Teleconsultaties groeiden tijdens de pandemie uit tot een waardig alternatief voor fysieke consultaties en zetten hun opmars verder. Telegeneeskunde zal jaarlijks nog met 67 procent toenemen, wat de druk in de ziekenhuizen moet verminderen. Ook thuiszorg en ambulante zorg gaan aan belang winnen. Tendensen die ook het aantal (overbodige) opnames moeten verminderen.
Om de medische tijd nog beter in te vullen, moet ook de kwaliteit van de zorg nog worden verbeterd. Dit kan door de werkomstandigheden van het medische personeel op de werkplek te verbeteren. Dit komt ook de patiëntervaring ten goede en dat effect is wederkerig: een tevreden patiënt betekent ook een tevreden zorgverlener. Eén van de aspecten om dit te stimuleren is het creëren van ruimtes waar medisch personeel even op adem kan komen. Zo’n moment van adempauze vormt een belangrijke factor in de emotionele stabiliteit van iedereen die bij gezondheidszorg betrokken is.
Naast het menselijke aspect wachten er ook heel wat technische en logistieke uitdagingen op het ziekenhuis van de toekomst. De coronacrisis wierp bestaande modellen omver en bracht een digitale versnelling teweeg. Op dit vlak dienen zich nog meer kansen aan.
Infectiebeheersing wordt ook in de komende periode een belangrijk issue. In Europa lopen jaarlijks zo’n 4 miljoen patiënten besmettingen op tijdens behandelingen. Die brengen een kostenplaatje van maar liefst 7 miljard euro met zich mee. Een structurele aanpak van dit probleem, kan opnieuw heel wat tijd en geld besparen. Ook hier kunnen teleconsultaties een significant verschil maken.
Het omarmen van digitale technologieën die de efficiëntie verbeteren zijn de volgende stappen. Dit draagt bij tot de stroomlijning van processen en verbetert de transparantie bij de opname en controle van de patiënten. Slimme gebouwen bieden het personeel de mogelijkheid om zich meer toe te spitsen op de menselijke aspecten van hun takenpakket. Gebruik maken van een digital twin - een virtuele kopie van bijvoorbeeld een proces, een systeem, een molecule of orgaan - kan het onderhoud van een gebouw vereenvoudigen, de impact op het milieu beperken en/of de kosten van het ziekenhuis verminderen.
Duurzaamheid is een ander onderdeel dat in het ziekenhuis van de toekomst nog extra aandacht verdient. Circa 60 procent van al het energieverbruik in ziekenhuizen gaat naar verwarming en airconditioning. Hier anders mee omgaan, kan de ecologische voetafdruk van ziekenhuizen aanzienlijk verkleinen. Eén van de manieren om hier mee aan de slag te gaan, is door overbodige opnames of onnodig lange verblijven in kaart te brengen en terug te dringen. Ook indirect kan een ziekenhuis invloed uitoefenen op het milieu door ook partners, leveranciers en patiënten te stimuleren om anders te gaan handelen. Zowel het verbeteren van processen, het beïnvloeden van partners en het optimaliseren van het traject van de patiënt dragen bij aan een duurzamer ziekenhuis.
Deze inzichten zijn vrij compleet, maar niet allesomvattend. Door structurele veranderingen door te voeren, zal het ziekenhuis van de toekomst kosteneffectieve zorg van hoge kwaliteit kunnen leveren die voldoet aan de behoeften van patiënten, medisch personeel en de gemeenschap in het algemeen, nu en in de toekomst. Tarkett is vastberaden om hier een actieve rol in te spelen door te blijven innoveren en wereldwijd samen te werken met een breed spectrum aan partners voor de gezondheidszorg om samen het potentieel van het ziekenhuis van de toekomst te realiseren.